- Sağlıklı bir kardeşin, hasta kardeşin hastalığının tanılanması ile birlikte kendisini hiç alışkın olmadığı bir sürecin içinde bulduğunu,
- Kanser hastalığı olan çocukların kardeşlerinde tanı konmasından altı ay sonra ilgi ve statü kaybı, kendi aileleri ve kendilerine ait alışkın oldukları etkinliklerin ve rutinlerin kaybedildiğini,
- Sağlıklı kardeşin güvenlik kaybı, belirsizlik ve hasta çocuğun arkadaşlığının kaybı gibi çeşitli problemler yaşadığını,
- Bu problemlerden pek çoğunun bazı çocuklar için tanılamadan 18 ay sonra çözümlenebildiğini,
- Bazı kardeşler için ise bu problemlerin sürekliliğinin devam etmekte ve hatta şiddetinin daha da artabildiğini,
- Akut dönemde görülen yeme ve uyuma problemlerinin zamanla sağlıklı kardeşte de gelişebildiğini,
- Sağlıklı çocukların hasta kardeşlerinin yaşadığı strese karşı aşırı duyarlı olduğunu ve zamanla onlarında kardeşleriyle benzer stresleri yaşamaya başladığını,
- Sağlıklı kardeşlerin hastalık durumuna karşı depresyon, kızgınlık, kaygı, suçluluk duygusu ve sosyal izolasyon yaşadığını,
- Sağlıklı kardeşlerin ciddi hastalık döneminde aile üyelerinin en mutsuz ve duygusal olarak en ihmal edilmiş bireyi olduğunu,
- Tüm ilgi ve alâkanın ciddi hastalığı olan kardeşe yöneltildiğinden sağlıklı olan kardeşin duygusal gereksinimlerinin göz ardı edilebildiğini,
- Sağlıklı kardeşin özellikle bu dönemde yalnızlık, üzüntü ve anne-babaya ulaşamama duygularını yaşayabildiğini,
- Anne-babanın sağlıklı çocuktan beklentilerinin artmasıyla, ona karşı toleransının azalması gibi durumların sağlıklı kardeşlerde olumsuz davranışlara neden olabileceğini,
- Bir taraftan da sağlıklı kardeşin duyarlılığının artmasıyla, hastalar ve diğer insanlara karşı empati kurabilme, sabırlı olabilme ve yaşamın değerini bilme gibi olumlu davranışlar da geliştirmesinin mümkün olabildiğini,
- Kanser hastalığından kurtulan çocukların kardeşleri üzerinde travma sonrası stres konusunda yapılan çalışmalarda, kardeşlerin neredeyse yarısının orta düzeyde stres yaşadığı rapor edilirken, %32’sinde ciddi stres yaşadıklarının rapor edildiğini,
- Hasta çocuk üzerine yoğunlaşan ailenin sağlıklı çocukla sosyal ve duygusal olarak ilgilenmemekte olduğunu,
- Anne-babaların sağlıklı kardeşlerin daha çok fiziksel sağlıkları ile ilgilenip, sağlıklı kardeşlerin duygusal problemlerinin çoğunlukla fark edilemediğini,
- Sağlıklı kardeşin hastalığın tanısının konmasından uzun zaman sonra, sağlıklı kardeşin duyarlı davranışlarının olgunluk kazanma, daha yakın aile ilişkilerine neden olma gibi olumlu etkilerinin de görüldüğünü biliyor muydunuz?
Kaynaklar
- Halfon N, Newacheck PW. Evolving notions of childhood chronic illness. JAMA 2010; 303: 665-6. [CrossRef]
- Van der Lee JH, Mokkink LB, Grootenhuis MA, Heymans HS, Offringa M. Definitions and measurement of chronic health conditions in childhood: a systematic review. JAMA 2007; 297: 2741-51. [CrossRef]
- Wijlaars LP, Gilbert R, Hardelid P. Chronic conditions in children and young people: learning from administrative data. Arch Dis Child 2016; 101: 881-5. [CrossRef]
- http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/41003/1/ 9241541261_eng.pdf. Erişim tarihi 23 Haziran 2017
- Newacheck PW, Taylor WR. Childhood chronic illness: prevalence, severity, and impact. Am J Public Health 1992; 82: 364-71. [CrossRef]
- De Wit M, Hajos T. Health-related quality of life. In: Gellman MD, Turner JR, (eds). Encyclopedia of behavioral medicine. New York: Springer, 2013.p.929-31.
- Alderfer MA, Long KA, Lown EA, et al. Psychosocial adjustment of siblings of children with cancer: a systematic review. Psychooncology 2010; 19: 789-805. [CrossRef]
- Gan LL, Lum A, Wakefield CE, Nandakumar B, Fardell JE. School experiences of siblings of children with chronic illness: a systematic literature review. J Pediatr Nurs 2017; 33: 23-32. [CrossR
Hazırlayan
Bahar Dündar Kavaklı
Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi
Eğitim ve Gelişim Hemşiresi